असंतोष

गणेश कनाटे ‘ते’ गेली जवळजवळ सहा दशकं ‘लिहिताहेत’ आणि अजूनही खूप काही लिहायचं राहून गेलं आहे, असंच म्हणताहेत. कविता, दीर्घ कविता, कादंबरी, समीक्षा, नाटक, स्तंभलेखन, संपादन असं सगळ्या साहित्यप्रकारांत ते लिहितच आहेत. चित्रकलेतही मुशाफिरी सुरूच असते. या मुशाफिरीत त्यांचं पहिलं प्रेम हे कविता होतं आणि तेच सहा दशकं टिकुनही राहिलं आहे. त्यांची कविता ही साठच्या […]

लग्नाला चला हो लग्नाला चला… भांडवलशाहीच्या शोभेला चला चार जमल्या शाह्या-फाया मधी बसली लोकशाई तिला मरायची घाई सचिन भाऊ चला, बछन भाऊ चला निक-प्रियंका तुम्ही म्होर म्होर ऱ्हावा ऐश्वर्याबाय चला, आराध्याला धरा सलमान, मुसलमान सारे खान मरा घरचे कार्य समजून जोसात नाचा बिदागीचे पाकीट कमरेला खोचा सेलिब्रिटी सगळे झुल्यावर झुला लग्नाला चला दहा कोटी डॉलरचा […]

कविता आता त्याचे लोक संविधान जाळताहेत रस्त्यावर – नित्यानंद गायेन सगळ्या जमातवादी संघटना सत्तेने सन्मानित केल्या सारख्या आहेत आणि सत्तेचे पूर्ण नियंत्रण आहे यांच्याच हातात म्हणून हत्या दंगली आणि शिव्या शाप करण्याचे पूर्ण स्वातंत्र्य आहे या गुंडाना स्वतः निजाम करतो आहे फॉलो या गुंडाना सोशल मीडिया वर आणि त्यांचे वजीर उभे असतात खुन्यांच्या स्वागताला हातात […]

रात्र कितीही असू दे वैऱ्याची घनघोर मी शाबूत ठेवीन तू हातात दिलेला कंदील वादळे कितीही येऊ दे अंताची अजस्त्र मी पुसत राहील कंदीलाच्या काचेवरील काजळी तू विणून दिलेल्या तात्विक रुमालाने तू वापरलेल्या शाईचा वास आहे ज्याला तेच रॉकेल टाकेल मी माझ्या कंदिलात तू मास्तर झालास अन् तुझ्या खडूने उजळवलेस आयुष्य हजारो वर्षे धूळ साचलेल्या फळ्याचे […]

कविता …..                                                                      संविधानवाद !    डार्वीनचा उत्क्रांतीवाद आईनस्टाईनचा सापेक्षतावाद असो की… हाॅकीन्सचा विश्वनिर्मितीवाद… बसतात झक मारत सगळे वाद.. हिंदुस्थानी पुराणवाद्यांच्या वितंडवादात […]

पुरूष म्हणून जगताना… □ मी शोधतोय तुला ता उम्र माझी माझ्याच स्वतःच्या शोधात तुझे असणे माझ्या पुर्णत्वाची साक्ष आहे कसे कळेल तुला? मी जन्मतःच अधूरा आहे तुझ्यातूनच जन्मलो आहे दिसतो जरी परिपूर्ण मी तुझ्याविना अपुर्ण आहे. तू प्रसवलेस मला तू जोजवलेस मला रक्ताने शिंपून प्राण ममत्वे भरविलेस मला. परिपक्व जरी जाहलो वयानेही वाढलो अदृश्य नात्यात […]

भव्यमहालातील रंगीबेरंगी जगणे आमच्या कादंबरीत नाही चकचकीत जग, हौस मजा आमच्या कवितेत नाही आहेत ते फक्त वेदनेतून पाझरणारे शब्द प्रेमाला कवटाळणारे दारिद्रय भयमुख नजरा जीर्ण चेहरा थकलेले शरीर पुसलेल्या हाताच्या रेषा व्यवस्थेला सुरुंग लावणारे शब्द असतात आमच्या साहित्याचा अलंकार यमक लय चौकट सौंदर्यशास्र कुरूप असते आमच्या आयुष्यासारखे सोपे काहीच नसते आमचे लिहिणे आणि जगणेही .. […]

                 शबरीमला मंदिराच्या निमित्ताने केरळची चर्चा सुरु आहे. स्तन झाकण्याच्या अधिकारासाठी नांगेली या दलित महिलेने आपले स्तन कापून टाकले होते. नांगेली चे नाव केरळच्या बाहेर खूप लोकांनी ऐकलेले असेल. त्रावणकोर राज्यात जातीवादाची मुळे खोलवर रुजलेली होती. दलित महिलांना स्तन झाकण्याचा अधिकार नव्हता. त्याकाळात नांगेलीने स्तन झाकून विद्रोह पुकारला. […]

अगं रहस्यमयी, तुला मी भेटलो आणि हादरूनच गेलो अगदी मी डोक्यापासून मनापर्यंत. असो, तू कुठे होतीस आतापर्यंत एका तपापूर्वी मी जी स्वप्ने पहिली होती त्यामध्ये तू …… मानवतेच्या शोधात मी भटकत राहिलो देश-परदेशात. पण तुझ्याशिवाय मला संपत्तीच्या अधांतरी असलेल्या रस्त्यांनी व्यापलेले लेचे-पेचे बाजारच मिळाले …… चेहऱ्यांवर चेहरे ……. तुला भेटणे म्हणजे अंतर्मनाला पाहणे. तुला ठाऊक […]

प्रज्ञा विद्रोही स्वतंत्र अभिव्यक्तीची स्वतंत्र स्त्री खरच स्वतंत्र आहे का? सिद्धतेच्या शर्यतीला निघालेली ती उंबरठ्यातच हरली का? कारण तिला ठाऊकच नव्हतं ठिकाण शर्यतीचं, उंबरठ्याच्या आतल्या तिच्या पूर्वपरीक्षेच.. मग सुरू झाली तिची लढाई, व्यवस्थेविरुद्धची! अस्तित्वाच्या सिद्धतेआधी अस्तित्व शोधण्याची! ते संपवू पाहणाऱ्या हातांशी झगडण्याची, विजू पाहणाऱ्या ज्योतीला वादळातही थोपवण्याची! वादळापूर्वीची शांतता आता कलहच वाटू लागली, तीसुद्धा आता […]

अस्मिता त्याने दरवाजा उघडला. बाहेर अस्मितेचं एक झाड उभं होतं. त्या पलिकडे होती अनेक झुडपं वेली गवत कचरा आणि तत्सम असे बरेच काही… वाराही होता विरुद्ध दिशेने. अस्मितेवर काय होणार परिणाम त्याचा ? शून्य. ती असते भिनलेली डोक्यात मेंदूच्या उघडलेल्या कुपीत बंद आतल्या वाहिन्यांच्या रस्त्यांवर असतं तिचं तिथंच उठणं बसणं खाणंपिणं आणि लोळणं. जात वर्ग […]

मोहिनी कारंडे सोम्या गोम्या हऱ्या नाऱ्या या सर्व आदिमानवांच्या मेंदूत एकदा परिवर्तनाची खुमखुमी आली त्यांनी मिळून कंपासच्या साहाय्याने ३६ अंशातला एक गोल काढला ते विस्मय चकित आनंदाने एकाचवेळी हरखले. त्यांनी गगनाकडे पाहत हात वर केले ३६० च्या अंशात आणखी मोठ्ठा गोल काढता येतो त्यांना नव्हतं माहिती, मग सुरू झाला खेळ गोलातला. गोल खूपच भला थोरला […]